Bu qidalar xərçəng riskini azaldır!

Dövrümüzün qorxudan xəstəliyi olan xərçəng xəstəliyi ən çox rast gəlinən xəstəlikdir. Əslində həyat tərzində ediləcək bəzi dəyişikliklərlə xərçəngin böyük ölçüdə qorunmaq mümkündür. Bunun üçün də ilk növbədə qidalanma vərdişlərinə diqqət etmək lazımdır. Çünki aparılan araşdırmalara görə, sağlam qidalanmaq xərçəngə tutulma riskini təxminən 30-40% azalda bilər.

Düzgün qidalanmaq xərçəng riskini azaltmaq üçün ən mühüm yollardan biridir. Bu qidaları süfrənizdən əksik etməyin, çünki….

Qoz

Qoz, xərçəng hüceyrələrin yaşamasını təmin edən fermentlərin aktivləşməsinin qarşısını alan  “qama tokoferol” adında bir komponent ehtiva edir. Bundan başqa, ehtiva etdiyi fitosterollər sayəsində, qadınlarda və kişilərdə estrogen səviyyələrini təşkil edərək, döş xərçəngi hüceyrələrinin böyüməsinə səbəb olan estrogen reseptorlarının də blok edilməsini təmin edir. Nutrition and Cancer jurnalında nəşr olunan bir məqalədə; 1 ay ərzində hər gün qoz yeyən siçanlarda, yeməyən siçanlara görə xərçəng hüceyrələrin böyümə nisbətinin yarı yarıya azaldığı görülmüşdür. Döş xərçəngindən qorunmaq üçün hər gün mütləq 2-3 ədəd qoz istifadə etməyə çalışın.

Pomidor

Yeməklərə sous olmaqdan başqa, bişmiş pomidor da döş xərçəngi riskini azaltmağa da köməkçi  olur. Pomidorda olan likopenin, xüsusən döş xərçənginin qarşısının alınması və müalicəsində təsirli olduğu bildirilmişdir. Pomidorda həmçinin bişəndə fəallığı artan antikanserogen xüsusiyyətə malik karotenoidlər mövcuddur. Aparılan araşdırmalarda yüksək karotenoid səviyyəsinə malik olan qadınların döş xərçənginə tutulma riskinin 19-22% nisbətində daha aşağı olduğu müəyyən edilib. Xüsusilə həftə sonu səhər yeməklərində menemen istifadə edərək və ya makaronlarda sous olaraq bişmiş pomidorla etmək həm sağlam, həm də ləzzətli bir alternativ ola bilər.

Yağlı balıqlar

Yağlı balıqlar, xüsusilə omega 3 yağ turşuları baxımından olduqca zəngindir. Yetərli omega 3 yağ turşusu sərf edən qadınların 14% nisbətində daha az döş xərçəngi riski daşıdığı göstərilir. Omega 3 yağ turşuları, həm antioksidant tutumu, həm də ürəyi qoruyucu xüsusiyyətləri sayəsində pəhrizdə mütləq alınması  lazım olan yağlar arasında yer alır. Sadəcə somon balığı deyil, skumbriya və xanı kimi balıqlar.

Yaşıl çay

Yaşıl çayın sağlamlıq baxımından bir çox faydası olan polifenoller baxımından olduqca zəngin olduğu qeyd edilir..Daşıdığı bu antioksidant komponentlər sayəsində hüceyrələri oksidatif bəlaya qarşı qoruyaraq xərçəng hüceyrələrinin əmələ gəlməsini dolayı olaraq azaldır. Araşdırmaya görə, gündə ən azı 1 fincan yaşıl çay içən qadınların çay içməyənlərə görə daha az nisbətdə xərçəng diaqnozu aldığı müəyyən edilmişdir. Əgər təzyiq probleminiz yoxdursa gündə 2 fincan yaşıl çay içmənizdə fayda var.

 Zərdəçal

Zərdəçalın aktual tərkib hissəsi olan curcumin, anti inflamatuar xüsusiyyəti sayəsində xroniki inflamasyon və xərçəng inkişafın qarşısının alınmasında əhəmiyyətli bir yerə sahibdir. Bu kök ədviyyatı istifadə etdikdə təsirinin artması üçün istiot və zeytun yağıyla qarışdıraraq salat sousu və ya səhər yeməyi sous olaraq istifadə edə bilərsiniz.  Ancaq diqqət! Gündə 1 çay  qaşıqdan artığını yemək təzyiq və mədə narahatlıqlarına yol aça bilər.

 Kətan toxumu

 Kətan toxumu, qan təzyiqini tarazlaşdırmaq, xolesterin səviyyəsini salmaq kimi bir çox cəhətdən sağlamlıq üçün olduqca faydalıdır. Bundan başqa kətan toxumu antioksidantlardan da olduqca zəngindir. Aparılan araşdırmalarda , döş xərçənginin qarşısını almaq və şişin böyüməsini azaltmaqda kətan toxumunun təsirli olduğunu göstərilir. Gündə 1 çay qaşığı kətan toxumunu yulaf yarmasına və ya qatığa əlavə edərək, ya da salata əlavə edərək istifadə edə bilərsiniz. Ancaq bəzi döş xərçəngi növlərində istifadə edilməsi tövsiyyə edilmir. Bu səbəbdən əgər döş xərçəngi müalicəsi görürsünüzsə həkiminizə məsləhət etmədən istifadə etməyin.

 İspanaq

İspanaq kimi tünd yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər, lutein, zeaksantin kimi antioksidantlardan olduqca zəngindirlər. Bu antioksidantlardan zəngin bir qidalanma rejiminə malik olanlar döş xərçəngi görülme sıxlığı 16 faizdən daha aşağıdır. Kələm də yenə ispanaq kimi bu antioksidant komponentlərdən olduqca zəngindir.

Zeytun yağı

Zeytun yağında olan antiinflamatuar xüsusiyyətdə  fenolik  komponentlər və oleik turşunun xərçəng hüceyrələrin böyüməsinin qarşısını aldığı qeyd edilib. Bununçün  qidalanmasını sızma zeytun yağ ilə edən qadınlarda döş xərçəngi görülme riskinin 68% daha aşağı olduğu müəyyən edilmişdir. Qidalananmamızda  kərə yağ və ya quyruq yağı kimi doymuş / trans yağlar əvəzinə, təkli doymamış yağ turşularından zəngin olan zeytun yağına üstünlük verin.

Qaragilə

Qaragilə, böyürtkən, çiyələk və moruq kimi meyvələr, xərçəng əleyhinə xüsusiyyətləri olan polifenolden yüksək miqdarda daxildir. Həmçinin, C vitamini kimi antioksidantlar da yüksəkdir. Berri cinsi meyvələrin döş xərçəngi riskini azaltmağa köməkçi ola biləcəyinə dair bəzi dəlillər də var.